مالیات شرکت‌های دانش بنیان به چه صورت است؟

مقدمه مالیات شرکت های دانش بنیان

در قانون تجارت، انواع مختلف شرکت وجود دارد که شرکت‌های دانش بنیان نیز از جمله آن‌ها هستند. در دنیای امروز، شرکت‌های دانش بنیان از جایگاه ویژه‌ای برخوردار هستند. فرآیند ثبت و مالیات شرکت های دانش بنیان از سایر شرکت‌ها مثل شرکت‌های بورسی متفاوت بوده و همچنین از مزایای متنوعی نیز برخوردار هستند. از جمله اصلی‌ترین مزایای این شرکت‎ها، معافیت‌های مالیاتی است. البته برای اینگونه معافیت‌های مالیاتی شرایط خاصی وجود دارد. به طور کلی در ادامه، روند مالیاتی شرکت‌های دانش بنیان مورد بررسی قرار خواهد گرفت. 

معرفی انواع شرکت دانش بنیان

شرکت دانش بنیان به شرکتی گفته می‌شود که دارایی اصلی آن، دانش و فناوری باشد و در راستای گسترش اختراع و نوآوری قدم برمی‌دارد. بیشترین فعالیت این شرکت‌ها در حوزه نرم‌افزار است. شرکت‌های دانش بنیان، علم و ثروت را در هم آمیخته و از پتانسیل دانشگاه‌ها و موسسات پژوهشی مورد تأیید وزارت علوم به درستی استفاده می‌کنند. به طور کلی شرکت‌های دانش بنیان به دو دسته، تقسیم می‌شوند؛

1. شرکت‌هایی که مالک آن‌ها، اعضای هیئت علمی هستند و اگر سهام دانشگاه در این شرکت‌ها از مقدار مشخصی کمتر باشد، شرکت خصوصی تلقی می‌شود. 
2. شرکت‌هایی که تحت مالکیت دانشگاه هستند. در این نوع شرکت‌های دانش بنیان اگر سهام دانشگاه از حد مشخصی بیشتر باشد، شرکت دولتی به حساب می‌آید. 

البته بر اساس بررسی‌های مالیاتی شرکت‌های دانش بنیان، تقسیم‌بندی دیگری نیز وجود دارد. شرکت‌ها در این تقسیم‌بندی به سطح اول و دوم تقسیم می‌شوند. تفاوت در این دو سطح به محصولات ارائه شده توسط آن‌ها بستگی دارد. محصولاتی که در حوزه فناوری‌های برتر و دارای ارزش افزوده و پیچیدگی فنی بالا هستند، در شرکت‌های سطح اول تولید می‌شود. این در حالی است که در شرکت‌های سطح دوم، محصولاتی با ارزش افزوده و پیچیدگی فنی کمتری تولید خواهد شد. 

مالیات شرکت های دانش بنیان به چه صورت است؟

بر اساس ماده ۲۲ فصل ششم آیین‌نامه حمایت از شرکت‌های دانش بنیان، تمامی درآمدهای مشمول مالیات شرکت های دانش بنیان که از طریق انعقاد قرارداد و فعالیت‌های تحقیق و توسعه، انواع تجاری‌سازی، تولید محصولات و ارائه خدمات دانش بنیان به دست می‌آیند، به مدت ۱۵ سال از مالیات‌های مستقیم مطرح شده در موضوع ماده ۱۰۵ معاف هستند. در ماده ۱۰۵ گفته می‌شود که ۲۵ درصد از سود شرکت‌ها باید به عنوان مالیات پرداخت شود که درحال حاضر شرکت‌های دانش بنیان از قاعده مستثنی هستند.

 البته باید توجه داشت که تنها درآمدهایی که شامل مصادیق شرکت‌های دانش بنیان هستند، مورد معافیت مالیاتی قرار می‌گیرند. کارگروه ارزیابی شرکت‌های دانش بنیان همه ساله، مصادیق مربوط به معافیت مالیاتی را مشخص کرده و لیست شرکت‌های مشمول این قانون را برای سازمان امور مالیاتی کشور ارسال می‌کنند. همچنین این لیست هرساله در ارزیابی مجدد، دچار تغییرات مشخصی خواهد شد. 

نکات مهم در رابطه با مالیات و معافیت شرکت‌های دانش بنیان

به عبارت دیگر اگر شرکتی توسط معاونت علمی و فناوری به عنوان یک شرکت دانش بنیان تأیید شود، هر ساله محصولاتی را که در لیست معافیت قرار می‌گیرند، مشخص و به سازمان امور مالیاتی معرفی می‌شوند. در زمان ممیزی شرکت توسط مأموران مالیاتی درآمد این محصولات از مالیات کسر شده و به عنوان معافی در نظر گرفته می‌شوند. 

البته باید به این نکته توجه داشت که در پایان هر سال شمسی اگر شرکت دانش بنیان محصول جدیدی را به فروش خود اضافه کند، باید از طریق سامانه ارزیابی شرکت‌های دانش بنیان، این موضوع را به معاونت علمی و فناوری اطلاع داده تا ارزیابی‌های لازم بر روی محصول انجام شده و در صورت تأیید به لیست محصولات معافیت از مالیات شرکت، اضافه گردد. همچنین اگر شرکت دانش بنیان از سطح یک باشد، باید از اظهارنامه مالیاتی خود میزان درآمد خود را محصولات معاف از مالیات، اعلام نماید تا در زمان بررسی مأموران ممیزی، شرکت دچار مشکل نشود. به این نکته نیز باید توجه شود که معافیت مالیات شرکت های دانش بنیان مربوط به مالیات مستقیم بوده و معافیت‌ها، شامل ارزش افزوده نمی‌شوند.

معافیت از مالیات شرکت های دانش بنیان مستقر در پارک علم و فناوری

پارک علم و فناوری محلی برای حضور کسب‌وکارها و شرکت‌های دانش بنیان است. طبق قانون شرکت‌های دانش بنیانی که در پارک علم و فناوری مستقر هستند، در واقع منطقه آزاد بوده و امتیازات ویژه‌ای اعم از معافیت مالیاتی به آن‌ها تعلق می‌گیرد. بر اساس ماده ۹ قانون حمایت از شرکت‌های دانش بنیان، برای ایجاد شرکت‌های دانش بنیان جدید و تقویت همکاری‌های بین المللی در واحدهای پژوهشی و فناوری بنا شده در پارک‌های علم و فناوری، این شرکت‌ها از برخی هزینه‌های مالیاتی و عوارض سرمایه‌گذاری خارجی و مبادله‌های بین‌المللی معاف هستند. برای شرکت‌های مستقر در پارک علم و فناوری، به مدت ۲۰ سال معافیت از مالیات مستقیم از تاریخ صدور مجوز از طرف رئیس پارک، در نظر گرفته شده است. 

معافیت مالیاتی شرکت‌های دانش بنیان غیر مستقر در پارک علم و فناوری

مطابق قانون حمایت از شرکت‌های دانش بنیان، تمامی شرکت‌های دانش بنیان سطح یک اعم از نوپا و تولیدی، از پرداخت مالیات‌های مستقیم، معاف هستند. این معافیت بر روی قراردادها و درآمدهای ناشی از فعالیت‌های مربوط به تحقیق و توسعه اعمال می‌شود و این فعالیت‌ها و درآمدها همه ساله توسط کارگروه ارزیابی، تشخیص و به اداره امور مالیاتی کشور ابلاغ خواهد شد. مدت زمان معافیت مالیاتی برای شرکت‌هایی که جایی خارج از پارک علم و فناوری فعالیت می‌کنند، ۱۵ سال بوده و هر ساله نیز در کارگروه مورد بررسی قرار می‌گیرد. باید توجه داشت، شرکت‌هایی که صادرات و واردات انجام می‌دهند و سال مالیاتی آ‌ن‌ها در واقع انتهای سال میلادی به حساب می‌آید، باید اظهارنامه مالیاتی خود را حداکثر تا پایان فروردین ماه به اداره مالیات کشور تحویل دهند.

کلام آخر 

اطلاع از امور مالیات شرکت های دانش بنیان و استفاده از مزایای معافیت از مالیات برای این‌گونه شرکت‌ها کمک بزرگی خواهد بود. در این مقاله، مفاهیم کلی در رابطه با این شرکت‌ها گفته شده و معافیت‌های مالیاتی آن‌ها بیان شده است. به طور کلی معافیت مالیاتی بر روی مالیات‌های مستقیم شرکت‌های دانش بنیان اعمال شده و بر مالیات ارزش افزوده تأثیری ندارد. مدت زمان این معافیت برای این شرکت‌ها ۱۵ سال است که اگر شرکت در پارک علم و فناوری مستقر باشد، ۵ سال دیگر نیز شامل معافیت شده و در نهایت به مدت ۲۰ سال از پرداخت مالیات مستقیم، معاف است.